Nr. 36 juli - augustus 2009

De anonieme Britse graffitikunstenaar Banksy is de Maradona van de beeldende kunst, die op zijn eentje de salonanarchisten naar huis speelt. In zijn beelden lichten hoop en schoonheid op. Met een schijnbaar gemak herstelt Banksy in één beweging een geloof in het beeld en in vrede, rechtvaardigheid en vrijheid. In al datgene waar de beeldende kunst zoveel slimme en zure bezwaren tegen heeft.

Al meer dan tien jaar moeten muzikanten de aandacht van het publiek op andere manieren trekken dan voordien. De grote verantwoordelijke hiervoor, het internet, zorgde voor dalende winsten bij de grote bands en meer financiële onzekerheid bij de kleinere. De digitalisering bracht dan wel een ongebreidelde creativiteit en dynamiek in de muziekwereld mee, maar inventieve 2.0-marketingstrategieën zijn niet voldoende om de verloren gelden via datzelfde internet terug te winnen. Een nieuw 'stabiel' businessmodel voor de muziekwereld dringt zich dus op. Gert Keunen, de man achter Briskey, notoir popkenner en docent aan de Rockacademie in Tilburg, is de geknipte man om toelichting te geven bij die overgangsfase.

Dinsdag 19 mei. Vandaag moest ik het voor het eerst in dertig jaar zonder een van mijn twee favoriete kwaliteitskranten stellen. De redactie staakte. Een schreeuw om meer cultuur, meer duiding, meer puurheid van journalisten met een scherpe tong en een nog scherpere pen. 'We kunnen nochtans niet klagen, want er verschijnt in onze krant veel meer cultuur dan tien jaar geleden', zo hoorde ik van een vooraanstaande, aalgladde big shot van die stakende krant, drie weken terug tijdens de afsluitende avond van Press For More in de Gentse Vooruit.

Recent verschenen van Jeroen Olyslaegers en Elvis Peeters twee romans met dezelfde titel: Wij. Ignaas Devisch, die in 2003 ook zelf een boek met die titel publiceerde, over de bindende (en ontbindende) factoren van een gemeenschap, belicht beide romans vanuit dat perspectief. Wat bindt ons aan elkaar en wat haalt ons uiteen? Hoe kunnen we vandaag nog nadenken over een 'wij'? En hoe doet de recente Vlaamse literatuur dat?

Nieuwsflash. Er lijkt iets tot bloei gekomen in het sociaal-artistieke werk. U weet wel, al die projecten met mensen die geen echte acteurs zijn maar wel echte problemen hebben, en dus door de ware kunsten minder serieus genomen worden. Dat werk bestaat precies vijftien jaar. Een knappe tussentijdse balans over verworvenheden en nieuwe uitdagingen biedt de beweeglijke theatervoorstelling Vidi Vici van Victoria Deluxe.

Al een aantal jaren maakt het sociaal-artistieke gezelschap de Unie der Zorgelozen twee verschillende soorten voorstellingen. Enerzijds zijn er de 'wijkprojecten' waarbij het grootste deel van de ploeg het podium deelt. Een bezetting van een veertigtal acteurs en muzikanten is daarbij eerder regel dan uitzondering. Natuurlijk is het een door en door politieke keuze om niemand uit te sluiten, zelfs de valse zangers niet, of de acteurs met plankenkoorts. Voor de zogeheten 'doorstroomprojecten', zoals Actuaris, de laatste voorstelling van de Unie, wordt wel een selectie gemaakt, op basis van acteerkwaliteit en artistieke identiteit.

In zijn relatief jonge artistieke leven van ongeveer veertig jaar, dat bovendien alweer naar een voortijdig einde lijkt te hollen, is de dia in de kunst op verschillende manieren gebruikt. Still/Moving/Still, de hoofdtentoonstelling van het Fotofestival 2009, bracht de meeste ervan in kaart. De geselecteerde werken verrasten door hun diversiteit. Tegelijk maakte die diversiteit ook duidelijk dat het gebruik van een beeld soms een verraad aan het medium impliceert: niet alle werken lieten de dia immers tot zijn recht komen als dia.