Jeroen Laureyns

Totdat het afval van de bom valt

‘Radioactief materiaal, opgeslagen in betonnen tunnels diep onder de grond, kan een catastrofale ramp veroorzaken tot ver in de toekomst, tot in een tijdperk waar we ons nauwelijks iets bij kunnen voorstellen.’ Dat komt niet uit een pamflet van Greenpeace, maar uit de perstekst van Riddle of the Burial Grounds, een tentoonstelling van Extra City. Kan kunst ons wel iets helpen voor te stellen bij die lange nucleaire hypotheek?

 

Het dreigt een mooie dag te worden

Uit de hedendaagse landschapsfotografie spreekt een bijna reflexmatige hang naar het unheimliche. Variaties op blinde muren, afstandelijke landschappen onder neutraal-witte wolkenhemels, of (pre- en post)apocalyptische doembeelden. Leidt de hedendaagse kunstfotografie aan ‘schoonheidsvrees’? Vanwaar die angst voor romantische meeslependheid? Zijn we er wel zo zeker van dat de romantiek ons niets meer te bieden heeft na haar besmetting door het fascisme?

Richard Münch: ‘Wetenschap is geen Champions League’

Sinds een paar jaar regent het kritiek op de marktfundamentalische richting die de universiteiten wereldwijd uitgaan. Martha Nussbaum loste een stevig schot voor de boeg met haar pamflet Not for Profit (2010), de Duitse socioloog Richard Münch deed daar nog een fameuze schep bovenop in zijn studie Akademischer Kapitalismus (2011). Heeft de universiteit haar ziel verkocht aan de geldduivel, met in haar slipstream de kunstschool? Münch lost een schreeuw.

 

Signalement: 'De geknipte stof'. Afscheid van Dirk Lauwaert

Op 11 augustus 2013 had ik net vijf nieuwe overhemden gekocht en vroeg me af waarom mijn verlangen naar nieuwe kleren en schoenen (zeven paar in één zomer!) zo onstilbaar groot was, toen ik het bericht ontving dat Dirk Lauwaert was gestorven. Kort voordien had hij zelf van het gezonde leven afscheid genomen door in zijn tekst ‘De Man, het Leven, het Kostuum’ nog een laatste keer door zijn garderobe te gaan. Bladerend door zijn postuum verschenen laatste boek, De geknipte stof, lees ik opnieuw wat hij voor mij betekend heeft en betekent.

 

Fucking Flanders

Elk land heeft zijn landschap, maar Vlaanderen lijkt zo langzamerhand wel het Land Zonder Landschap. Een van de laatste kunstenaars die lyrisch in beeld heeft gebracht wat er ons van het Vlaamse landschap nog rest, is Thierry De Cordier. Die lyriek gaat niet toevallig gepaard met de Franse taal, maar voor zijn eindoordeel haalt De Cordier het Engels boven: ‘Fucking Flanders’!

Signalement: Wat is fotografie?

Na What Painting Is (1998) schreef James Elkins in 2011 What Photography Is. Fotografie draait voor de Amerikaanse kunsthistoricus om een onvatbare wereld zonder mensen.

 

Banksy, klassieke schoonheid

De anonieme Britse graffitikunstenaar Banksy is de Maradona van de beeldende kunst, die op zijn eentje de salonanarchisten naar huis speelt. In zijn beelden lichten hoop en schoonheid op. Met een schijnbaar gemak herstelt Banksy in één beweging een geloof in het beeld en in vrede, rechtvaardigheid en vrijheid. In al datgene waar de beeldende kunst zoveel slimme en zure bezwaren tegen heeft.

 

We love you, Palmer, we do, we love you, Palmer, we do

De relatie tussen wat we voor het gemak van spreken 'kunst' noemen en de populaire massacultuur zit in het slop. Om een of andere reden heeft de kunstwereld zichzelf met een aanzienlijk minderwaardigheidscomplex opgezadeld, en dat manifesteert zich vaak in compensatiedrang. Ironisch genoeg is het juist daardoor dat de kunst zich vaak van haar lelijkste kant laat zien, en haar eigen waarde verdoezelt. Toch hoeft kunst zich niet noodzakelijk krampachtig tot massacultuur te verhouden. Dat bewijzen alvast de schilderijen van de Belgische kunstenaar Marc Palmer (°1974), die met de massacultuur een ontspannen verhouding aangaan en daardoor veel beter zijn dan al die halfslachtige kunstwerken die gemaakt zijn om een soort afgunst te compenseren.

 

I like art, you like art, we all like art

De vraag 'Ken ik u niet van ergens?' kent iedereen wel van ergens. Het is een van de meest banale vragen die een mens tijdens het verleidingsspel kan stellen. Origineel is anders. En laat het nu net die vraag zijn die met veel te grote regelmaat in ons beiden opkomt als we - graag verleid door kunst - naar veel jonge, hedendaagse beeldende kunst kijken. En dat terwijl in de kunstwereld het criterium 'originaliteit' in al zijn vormen tegenwoordig als een van de belangrijkste richtsnoeren lijkt te gelden. Logisch is anders.

 

Het verbannen medium: James Sante Avati (1912-2005) en de schijnstrijd illustratie - kunst

In het voorjaar van 2005 stelde het SMAK de schilderijen en tekeningen van Michaël Borremans tentoon. Op het einde van datzelfde jaar presenteerde het Gemeentemuseum Helmond de schilderijen van de enkel als illustrator bekende James Avati. De verwantschap tussen het werk van Avati, gemaakt vanaf de jaren vijftig, en dat van Borremans, uit de eerste jaren van de eenentwintigste eeuw, maakt duidelijk hoe sterk ook vandaag het museum voor hedendaagse kunst het onderscheid cultiveert tussen 'illustratie' en 'kunst'. Het verschil in genre is slechts een oppervlakkig criterium wanneer men ontdekt wat de ware reden daarvoor is.

 

Kontro:Verso: Jan De Cock

KONTRO
DANSEN

: Lars Van Kwakkenbos

Twee pubers kruipen in een constructie van Jan de Cock, die vlak voor Tate Modern staat. Ze doen hun best om erin te klauteren en na wat zoeken en klimmen staat één van de twee bovenop de constructie. Hoewel ze nog intact is, is er van haar monumentale schoonheid opeens niks meer over. De puber lacht. Hij heeft gewonnen.