Wouter Hillaert

De wederopbouw van De Koe

De Koe is rond met De wederopbouw van het Westen. Drie jaar heeft het Antwerpse trio daarvoor nodig gehad, en – zoals dat gaat met trilogieën – drie voorstellingen. Eerst was het Westen Wit, dan werd het Rood, en nu is het Zwart. Van wederopbouw lijkt dan ook weinig sprake. Alleen valt Zwart lang niet zo zwartgallig uit als je zou verwachten. Hoe het Westen ervoor staat, wordt bij De Koe het antwoord op de vraag: wat vermag kunst nog?

 

Lijdzaamheid

Het lijkt alsof we vandaag in de wereld staan zoals we naar theater gaan. Ik heb het niet alleen over de code die daarbij hoort: dat we de illusie hooghouden dat het eigenlijk niet echt gebeurt, en dat we ons samen gedeisd houden om het spel niet te storen. Het is ook en vooral een gevoel.

Luc Mishalle: ‘De gesubsidieerde kunsten zijn hun eigen graf aan het delven’

Op 9 mei gaat de Princess Margriet Award, de belangrijkste Europese cultuurprijs, voor het eerst naar een Belg. Niet naar Jan Fabre of de broers Dardenne, maar naar… Luc Mishalle. U kent hem niet? Als saxofonist en bezieler van de Brusselse club MET-X zoekt hij al ruim dertig jaar naar een nieuwe stedelijke muziekcultuur. De jury prijst Mishalle voor zijn artistieke betrokkenheid bij politieke en sociale verandering. ‘Maar zelf heb ik nog nooit gezien dat cultuur écht iets kan veranderen op politiek vlak.’

 

No women’s land?

Telling na telling toont aan: de kunsten blijven beheerst door mannen. Niet zozeer in de opleidingen, wel hoger op de ladder en later in de carrière: waar het om de knikkers gaat. Dat geldt zeker voor populaire cultuur als film en rock, maar ook klassieke muziek, podium- en beeldende kunst spiegelen de rest van de wereld: mannen houden het overwicht en bepalen het systeem. Dat zeggen wij niet, dat zeggen de cijfers.

 

Vooruit naar morgen!

Wie zich geen vooruitgang kan voorstellen zonder kerncentrales of een pensioenleeftijd op zevenenzestig jaar, moet maar eens gaan kijken naar Demain. Meer dan één miljoen mensen hebben de documentaire intussen gezien. Met een budget van 1,4 miljoen euro, voor een belangrijk deel bijeengehaald via crowdfunding, hebben makers Cyril Dion en Mélanie Laurent een pracht van een manifest gemaakt. Met vele levende voorbeelden maant Demain ons aan om ons sputterende vooruitgangsdenken dringend heruit te vinden.

Voorrang van links

‘Alle doemdenken heeft zeker een punt: we staan op de rand van een post-apocalyptische Mad Max-wereld. Maar juist daarom moeten we des te actiever inzetten op een nieuwe vooruitgang.’ Rond hun dertigste weten Rutger Bregman en Thomas Decreus niet alleen wat er fout loopt, maar ook waar het heen moet: tijd voor een nieuwe linkse lente.

 

Boeketje Vlaanderen, bottom up

Jarenlang was theater de vaste bakvorm van de sociaal-artistieke praktijk, naast wat beeldende kunst. Maar nu laat Somer van Victoria Deluxe ineens zien dat film misschien wel een veel waardiger medium is om gewone ongewone mensen zichtbaar mee te maken. De film schetst een camping aan zee als een maatschappelijke biotoop, en bevraagt niet alleen de sociaal-artistieke traditie, maar ook de filmindustrie zelf. 

 

Stilte voor de slacht?

Komende week valt het doek over de kunstsubsidies voor de komende vijf jaar. Negen maanden lang – o symboliek – is er gezwoegd op een billijke beoordeling: eerst door zestien commissies om adviezen klaar te stomen, nu door de politiek om die wel of niet binnen te koppen. Of het een mooi kindje wordt? Eerder een klein monster, als de Vlaamse regering niet een landschap onderhandelt, maar louter een excel-sheet en het electorale gelijk van de luidste roepers. Wat staat er op het spel? 

 

Subsidies beoordeeld: volstrekt onvoldoende

Het is gebeurd, het langverwachte kindje is geboren: de kunstensubsidies voor 2017-2021 zijn verdeeld. Maar wat heeft het nieuwe Kunstendecreet nu precies gebaard? Terwijl minister Sven Gatz het resultaat verkoopt als een gezonde baby voor de toekomst, zien zowat alle betrokkenen ofwel een half verminkt, ofwel een doodgeboren kind. De grootste slachtoffers worden echter diegenen die in deze ronde juist niet betrokken waren… 

 

Hoe moet het nu verder?

De hele subsidieslag is voor het kunstenveld vooral een alarmbel: moeten we niet zelf wat actiever gaan nadenken over hoe we het kunstenbeleid anders en beter zouden willen zien? De sector laat dat veel te makkelijk over aan het beleid zelf. Hier alvast vijf snelle voorstellen voor mogelijke next steps, van bijna evident tot eerder wild. Wanneer er niets meer te verliezen is, rest er alleen – behalve protest – extra verbeelding. Vul gerust aan. 

 

Hoe verkoop je een ingedeukte kaas als een delicatesse?

Valt er nog veel te zeggen over de voorbije subsidieslag? Jawel hoor: bijna nog pijnlijker dan het verdict zelf is wat de regeringspartijen erover blijven vertellen. Daar bleek het partijpolitieke theater in de cultuurcommissie van het Vlaamse Parlement op 7 juli nog eens het levendige bewijs van. Was het onkunde of kwaadwilligheid, hoe N-VA, Open VLD en CD&V maar bleven oreren dat de kunsten nu meer zullen floreren? Drie vriendelijke uitnodigingen aan onze volksvertegenwoordigers.

 

State of the Union: er komen nieuwe tijden

'Dát is waar we radicaal in moeten worden: niet langer in onze vrijheid, maar in onze verbinding. Dus steek uw ego’s in uw gat, ontsla die kleine politieker in uw oor en ga eens echt aan politiek doen.' Een pleidooi voor radicalisering bij kunstorganisaties, uitgesproken op 25 augustus bij de opening van het TheaterFestival, als State of the Union.

Moeder, waarom zijn wij bang?

Hoe leggen we het aan de kinderen uit? In tijden van terreur en vluchtelingen is dat geen sinecure. Gelukkig zijn er cultuurproducten op kindermaat die hun mogelijke angsten helpen bemiddelen. Of maken zij het alleen maar erger? Met kinderpsychiater Delphine Jacobs trokken we naar Zootopia, de jongste Disney, en Wa Wilder Man, jeugdtheater van Compagnie Barbarie. Allebei verbeelden ze onze angstcultuur tegenover het vreemde.

 

Gaat het hoge omlaag, of het lage omhoog?

‘Veel populaire cultuur is vormelijk steeds straffer geworden, maar haar morele inhoud lijkt weg te deemsteren.’ Als publicist en NRC-columnist vormt Bas Heijne zo’n beetje het politieke geweten van Nederland, maar hij koestert ook brede culturele interesses. Vooral het verband tussen die beide bekommernissen blijft een boeiend vraagstuk. Wat is de link tussen ‘populair’ en ‘populistisch’? En welke rol spelen de media?

 

Klassieke muziek zkt minder klassiek publiek

De cultuur is gansch het volk

‘The Hum’, Dimitri Vegas & Like Mike

Mozes en de berg: beeldende kunst in de gemeente

Kan ik hier ook in culturo’s betalen?

Van kromme komkommers tot gemberwater

Halfleeg of halfvol?

Hoe rijker, hoe ongelijker

Centraal staat het werk

Geen verbinding zonder besmetting

Daar zijn de projectsubsidies weer!

Gebruik uw fantasie

Martha Nussbaum: mijd de markt, neem een cursus filosofie

Gebruik uw fantasie

Artiesten en syndicalisten aller landen

De nieuwe musea van Mons: het gedroomde model

De projectsubsidies zijn weer de pineut

Zomerfestivals: vrij buiten met theater

Roger Scruton: diepzeeduiker op een surfplank

Sven Gatz: ‘Liberalisme moet over meer gaan dan geld en economie’

Cultuurambtenaar nummer 1 spreekt

Zegevieren in het fiasco

Druk druk druk!

Hou er toch mee op, man!

Tijd voor een andere instelling

‘Subsidies zijn het dieptepunt van degelijk cultuurbeleid’

De kunsten de markt op? Begin met een gids

Tiny op Snapchat: kindercultuur in beweging

4x4 - tijd voor solidariteit

Achille Mbembe: hoe kunst de toekomst voedt

De cultuurvisie van de Vlaamse moedermaatschappij

De dubbele tong van Johan Swinnen

Kunstenaars tegen democratie, voor democratie

Van kleine ik naar grote kunst

Beleid als beheer: vijf jaar Joke Schauvliege

Schoonheid = vitaliteit

Waarheen met onze kunstinstellingen?

Waarom internationaal?

Zijn 'vrije' kunsten nog wel van deze tijd?

Kleiner, dieper, breder - Een interview met Peter Sellars

Feel Good Flanders

De Ronde Tafel van Vlaanderen

Assepoester, het onbetamelijk ware verhaal

Schrap educatie, onthoud kunst

Reeks cultuur in de centrumsteden – deel 5: besparingen

Het leven is een markt

Beste Ivo Dimchev

Europa Aperta. Karel De Gucht meets Peter de Caluwe

‘Onze instellingen lopen achter de feiten aan’

Cultuur in de centrumsteden - deel 4: N-VA aan zet

Annemie Charlier: ‘Inzetten op participatie van andere culturen’

Willy Van Geirt: ‘Cultuur moet volkser aangepakt worden’

Signalement: Autonomie als waarde

De kunstenaar als publieke werker. Een gesprek met Henk Oosterling

Reeks: cultuur in de centrumsteden – deel 2: de kunsten

Reeks: cultuur in de centrumsteden – deel 3: het kerntakendebat

Genoeg is genoeg

Samen ondernemen is een kunst

Crisistheater beleeft een hoogconjunctuur

‘De steden zijn de ruggengraat van het Vlaamse cultuurbeleid’

Reeks: cultuur in de centrumsteden – deel 1: investeringen

De kunst van kritische kunst

The art of critical art

Skip de gids, neem een kind

Wie kennen we nog in de politiek?

Trammelant in kunstenland

De toekomst van sociaal-artistiek: het anker of de enterhaak?

Signalement: De godfather van de generiek

Het ballonnetje van Schauvliege: lang niet gek

De revolutie in haar premature fase

Wat theater nodig heeft

'Een nieuwe renaissance zou geen kwaad kunnen'

Niet de hakbijl baart zorgen, wel de haagschaar

Wat is democratie?

De macht en onmacht van de culturele elite. Gesprek Gerard Mortier - Ann Demeester

Dubbelgesprek: cultuur in tijden van besparingen

Redactioneel: De toestand blijft kritiek

Kunst na 9/11: een onvoltooide correspondentie

De staat van geweld. Interview Willem Schinkel

Vele talen, maar waartoe?

Dirk Pauwels zit met een serieus probleem

Een gevoel voor energie

Hoe beter de dans, hoe moeilijker te fotograferen

Theaterfotografie is nonsens

De gemiste gemeenschap

Cultuurcentra & gemeenschapsvorming

Sven Gatz en Guy Gypens in gesprek: cultuur en politiek - één strijd?

Reeks: het Vlaamse cultuurbeleid in Afrika, deel IV - conclusie

'De cultuursector moet zelf politiek worden'

Reeks: het Vlaamse cultuurbeleid in Afrika, deel III - Marokko

'Big Bang' van Philippe Quesne. Back to nature.

Reeks: het Vlaamse cultuurbeleid in Afrika, deel II - Zuid-Afrika

Interview Jeremy Gilbert: strategische kunst

'Artistieke samenwerking tussen Congo en België is een utopie'

Reeks: het Vlaamse cultuurbeleid in Afrika, deel I - Congo

50 jaar jong Afrika

Redactioneel: Onze Waalgrens

Triptheater

Outsider wint cultuurprijs

De facetogen van Berlin

De waarde van een appel en een ei

De grap van integratie

Het hoe van de koe

Redactioneel: Kijken is de kunst

Blitzkritiek - Merci, Bert!

De eer van de natie?

Sociaal-artistieke stemmenkoren

De eer van de natie?

Dover zien en sterven

Kieswijzer voor cultuur

Tekst kwijt?

De eer van de natie?

De eer van de natie?

Kunstschennende heeren

De poëzie van Bart Meuleman

Redactioneel: Maak het zelf waar

De eer van de natie?

Redactioneel: Champagne in het buitenland

Vergeet die subsidies, denk vrij!

Lachen we ons een breuk?

Get real!

Redactioneel: Mediamasturbatie

Tarzan in de woestijn

Hokus pokus frats

De oude Belgen

Een geschrikte komedie

Gedaan met pleasen, please

De ware troubadour van de lage landen

Het slachthuis gesloten?

Redactioneel: Kunst in oorlog, oorlog in kunst

"Culture in my ass!"

Een teken des tijds?

United de lucht in

Redactioneel: Barre tijden

'Ik zou eens Shakespeare willen zien door Shakespeare'

Beleg op basis van zoete multiculi op Tom Naegels' wijze

Wat met Rechts?

De kracht van het carnavaleske

Mee ne vent naar NTGent

De val van de goden

Vrouwen zijn getormenteerde tantes

Trouwen in trainingsbroek

In Romes Gouden Avond bloeit theater dood

Wie zouden we zijn als we het niet probeerden?

Van Samson tot Scrooge

Spiel mit mir!

Kontro:Verso: Ongewisse openheid

"Ik ben op zoek naar de kampioenen. De Champions League van het theater".

Als de rook om je hoofd is verdwenen...

The Personal is Political (and Critical)

Montignaccen op gatenkaas

Redactioneel: Kunstkritiek, een leven

In den beginne was er... de dramaturgie

Weg met het allochtonentheater

Het vaste repertoire van de roep om repertoire

Outsider wint cultuurprijs