Nr. 5 mei - juni 2004

Redactioneel: Een explosie van stemmen

In het editoriaal van het vierde nummer van rekto:verso hield collega-redacteur Wouter Hillaert een pleidooi voor een kunstvisie en -kritiek waarin het maatschappelijk engagement een meer centrale rol mag spelen. Kunst staat immers met beide voeten in de wereld en is dus per definitie politiek. Kunst kan niet alleen esthetiek of amusement zijn. En toch is volgens mij die politieke - of ideologische - invulling als kijker, als lezer, als luisteraar, niet noodzakelijk prioritair. Kunst gaat voor mij over vertellen, delen, over generositeit en verwondering, over raken en geraakt worden. Kunst schuurt en wringt, grijpt naar de strot, hier en nu.

 

Daan Stuyven

Bridge Burner, zo heet DAANs tweede en meest recente soloplaat. En laat bruggen verbranden nou net iets zijn waar Daan Stuyven héél slecht in is. Zijn solomuziek is futuristische retro-disco, doorspekt met allerlei "foute" eighties invloeden. Met zijn groepje Volt trok hij ook al een eighties revival op gang nog voor de jaren '80 goed en wel beseften dat ze voorbij waren en hij bracht al hommages aan Johnny Cash toen "the man in black" nog grijnzend zijn laatse songs in de microfoon mompelde. 

 

De curieuze poëtica van Buelens Paulina?

De eerste keer overkwam het mij op Theater aan Zee. Op zich al een redelijk roerig festival met heel veel pril theatergeweld. Maar in dat ene kleine zaaltje, achter een geïmproviseerd gordijn, kwam ik terecht in een wel heel bijzondere voorstelling. Twee meisjes en een accordeon onderzochten er op heerlijk blasfemische wijze het bestaan van God. Het fakirmeisje Rosa, dat zichzelf eindeloos pijnigt maar nooit weent, wordt uitverkoren als 'dienstmaagd des Heren'. Het contact met de Allerhoogste gebeurt echter via mysterieuze wegen. Rosa draagt vanwege haar noodzakelijke onbevlektheid het Goddelijke kind in haar darmen, en wanneer dat niet blijkt te lukken, in de binnenkant van haar been. Endless Medication heette deze afstudeervoorstelling van Marijs Boulogne en Manah Depauw, en de opwinding en vrolijke gekte die deze productie in mijn hoofd veroorzaakte, zou ik niet licht vergeten.

 

Steve+Sky is een slechte film

In een interview met Niels Ruëll van De Standaard zegt hoofdrolspeler Titus De Voogdt: "Mensen die Steve + Sky stom of belachelijk vinden, verschillen zo van mij dat we nooit zullen overeenkomen." Om goede vrienden met De Voogdt te worden, vind je de film dus maar best superwijs, schoon of de max. In filmbesprekingen wordt dat dan 'brutaal', 'geloofwaardig', 'rauw', 'zonder meer heel sterk', 'grote klasse', 'opmerkelijk rijp', of 'verdienstelijk en persoonlijk'. Zelf vind ik Steve + Sky stom en belachelijk. Met De Voogdt zal ik dus wel nooit overeenkomen. Tot daar aan toe. Het is vooral jammer dat geen enkele bespreking van of discussie over deze film verder gaat dan dit soort love it or leave it-argumentatie.

 

De renaissance van de Belgische jazz

Toots Thielemans, Philip Catherine, Steve Houben, Charles Loos, Pierre Van Dormael, AKA Moon, David Linx, the Brussels Jazz Orchestra. In deze korte opsomming zitten zowat alle Belgische jazzmusici of jazzgroepen vervat van wie de naam ook buiten het selecte groepje van de (fanatieke) fans een belletje doet rinkelen. Net als op andere plaatsen en in andere tijden, leidt ook de jazz in het België van vandaag een perifeer bestaan. En toch wordt er onophoudelijk prachtige muziek gemaakt.

De hedendaagse Belgische fotografie in the picture (5)

De vierde, geweigerde tekst in deze reeks was een machistische, wat ziekelijke omweg om een paar dingen te zeggen die allicht alleen wegens van hun trivialiteit of tegenstrijdigheid belangwekkend zijn. Niko Hafkenscheid somt ze even op.

 

Dit boek is zeer geschikt, overigens, om…

Ik blader maar wat door mijn bronnen.

In Nederland wordt elk jaar een top 400 gemaakt van debuten.
De Amerikaanse uitgeverij Modern Library stelde in 1998 een (gaap) top-5 op van tot dan verschenen boeken met de hoogste kwaliteit. De longlist daarvan bedroeg 440 werken, waarbij 21 van Gore Vidal. Die in het bestuur van Modern Library zit.
Of nog: "Tussen Kortrijk & Vlissingen verschijnen elk jaar misschien wel tweehonderd nieuwe romans". Of was het debuten? Of was het 400?
Er wordt meer gelezen dan ooit - ook poezie, toneel. Er wordt ook meer verkocht dan ooit. Maar wie brengt het nog in kaart? Wie duidt het?
Het bos en de bomen, jaja. Met een recensiekorps dat nogal eens vanuit de eigen navel bespreekt - zijn ze het uitzetten van krijtlijnen daarbuiten nog machtig? - lijkt geen gidsing meer mogelijk en is er voor waarachtige interesse geen keus meer behalve de wandeling in den blinde.

 

The Personal is Political (and Critical)

Van januari tot april toerde Michael De Cock door Vlaanderen met zijn solovoorstelling saw it on television / DIDN'T UNDERSTAND. Hij bracht authentieke verhalen van vluchtelingen in een vrachtwagen. Wouter Hillaert zag de première en schreef er een niet onverdeeld positieve recensie over in De Morgen. Het werd het vertrekpunt voor een spontane emailcorrespondentie. Over de voorstelling, over Op een onzeker uur, het boek van Michael De Cock dat er het verlengstuk van vormt, over werkelijkheid en podium en over engagement tout court. Kunstkritiek en kunstenaarscommentaar in een ander kleedje….

 

Onzichtbare gezocht (M/V)

Literair Vlaanderen houdt van hypes. Het is hypen of verzuipen in de indrukwekkende stroom van literaire debuten die maand na maand over lezend Vlaanderen wordt uitgestort. Een hype brengt immers kortstondig wat orde aan in de verscheidenheid. Recent nog werden twee debuten, Slaap! van Annelies Verbeke en De onzichtbare van Jeroen Theunissen, met veel poeha als Vlaanderens nieuwe literaire hoop/hype binnengehaald. Verbeke werd prompt samen met auteurs als Dimitri Verhulst, Hafid Bouazza, Yves Petry in Magazijn opgenomen, een nieuwe verzamelbundel van jonge literaire beloften wiens voornaamste overeenkomst er volgens de plagerige flaptekst in bestaat "dat zij de beste jonge schrijvers van nu zijn." Theunissen glipte om welke reden dan ook door de mazen van dat net. Al was hij dan wel weer viermaal te lezen als "writer in residence" tijdens de voorbije jaargang van het tijdschrift Yang.

 

Iedereen heeft het recht om te dromen

Geen film werd het voorbije jaar enthousiaster onthaald dan Goodbye, Lenin!. Na laaiende Duitse recensies is de prent in korte tijd in heel Europa tot publiekslieveling en prijsbeest uitgegroeid: een art house-cinema als het Antwerpse Cartoon's heeft hem na meer dan een half jaar nog altijd op het programma staan en de film kaapte prijzen weg op belangrijke festivals in Berlijn en Parijs. Telkenmale waren de critici het er over eens dat dit de beste Europese film van 2003 was. Het succes van de film lijkt een beetje op de hype die in 2001 rond Le Fabuleux Destin d'Amélie Poulain van Jean-Piere Jeunet ontstond en misschien is dat niet eens toeval. Beide films hebben immers een uitgesproken feelgood-karakter met nostalgisch tintje. Zo gebruiken zowel Jeunet als Becker dezelfde sterk verzadigde felle kleuren om de wereld van hun hoofdpersonages te schetsen en ook de filmmuziek van Goodbye, Lenin! is van dezelfde Yann Tiersen die ook voor de weemoedige walsjes van Amélie tekende. Maar daar houdt het niet op: gedurig wordt in beide films het heden vermengt met elementen uit het verleden.

 

Kontro:Verso: Kunst is kennis

Voor de vijfde kontro:verso vroegen we Klaas Tindemans, docent aan het RITS (EhB), en redactielid Maarten Van Dyck, die zich dagelijks professioneel  op het hobbelige terrein van de wetenschapsfilosofie begeeft, een reflectie te schrijven over het doctoraat in de kunsten. Dit maal dus geen botsende stemmen, maar klinkenede meningen. Eerder wordt dit een denkend aftasten van een nieuwe problematiek die binnenkort aan de orde zal zijn. De kontro:verso-rubriek is er immers niet (altijd) om elkanders ruiten in te gooien, maar brengt relevante en interessante hangijzers in kaart. Rekto:verso hoopt op die manier een bijdrage te leveren tot discussies die de disciplinaire grenzen ver overschrijden.