Nr. 27 januari - februari 2008

Redactioneel: Alles kids

Wie naar de website van het S.M.A.K. surft, vindt er tientallen reacties van mensen die Paul McCarthy's veelbesproken tentoonstelling HEAD SHOP/SHOP HEAD. Works 1966-2006 hebben bezocht. Zoals het een confronterende kunstenaar als McCarthy betaamt, blijken de meningen over zijn werk erg verdeeld. Terwijl sommigen de creatieve ongebreideldheid en de onomfloerste werkmethode van de Amerikaanse ketchup-kunstenaar bejubelen, steken anderen hun irritatie of zelfs walging voor al dat vunzige geklieder niet onder stoelen of banken. Nogal wat mensen op het forum gebruiken de woorden 'ziekelijk' (over de kunstenaar) of 'ziek' (over zichzelf, na de tentoonstelling). Daarnaast zijn er uiteraard de obligate stemmen die zich jammerend afvragen of de overheid ons belastinggeld wel aan dit soort platvloersheid moet besteden, 'terwijl we weten dat er dagelijks duizenden kinderen sterven van honger (naast de armoede in eigen land)'. Eentje vat zijn interne geborrel samen met de woorden 'Ziekmakend. Degoutant. Moet dat nou?'

 

Play that funky cube

Happy New Ears is een festival voor nieuwe muziek in Kortrijk en Rijsel, al gaat het niet alleen om muziek. De organisatoren gaan op zoek naar de raaklijnen tussen muziek en andere kunstvormen. Tussen muziek en beeld, bijvoorbeeld. Cubing, een audiovisuele performance, past in die optiek. Het opzet van Cubing klinkt veelbelovend: het collectief Artificiel (met twee mannen als performers) speelt onder het oog van een kleine camera met een Rubik- kubus. Die beelden worden omgezet in klank. 'Via diverse algoritmische processen wordt een scala aan geluiden, van loops tot noise, in werking gezet. De liveprojectie van de verschillende kleurarrangementen van de kubus maakt de interactie tussen kleur, beweging en geluid duidelijk waarneembaar', aldus de programmabrochure. Alleen jammer dat het resultaat niet om aan te horen is.

Het vertrouwde met een wrong eraan. Historiserend theater als 'Oom Toon' in de KVS

Zeven november tweeduizend en zeven, twaalf uur 's middags. Terwijl formateur Yves Leterme de communautaire eindjes aan elkaar probeert te knopen - op die dag zullen de Vlaamse partijen met hun eenzijdige stemming over de splitsing van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde een nieuwe scheur in het fragiele communautaire weefsel van België veroorzaken - schuif ik in de KVS aan tafel voor een gesprek met dramaturg Ivo Kuyl en acteur Guy Dermul over toneel maken in Brussel, en meer bepaald over de rol die het Vlaamse verleden daarin speelt.

 

De facelift achter het masker

Hoe boeiend kan een serie over een aantal 'wanhopige huiswijven' uit de Amerikaanse suburbia zijn? Zéér, als we mogen afgaan op de gigantische kijkcijfers van Desperate Housewives. De meer dan 120 miljoen kijkers én de critici spraken grote waardering voor deze serie uit, omdat ze de hypocrisie van de hedendaagse Amerikaanse samenleving genadeloos zou blootleggen. Maar doet de serie dat eigenlijk wel?

 

Over nut en nadeel van dvd

Met veel poeha kondigde het Centre Pompidou een tentoonstelling over/van/met Jean-Luc Godard aan, die uiteindelijk plaatsvond in de zomer van 2006 maar uitliep op een anticlimax nadat de meester zelve zich uit het project had terug getrokken en zich van het resultaat distantieerde met behulp van een geschreven statement. De dvd-versie van zijn monumentaal videowerk, Histoire(s) du cinéma (1988-98), liet intussen op zich wachten. Er circuleerden allerhande geruchten over onvermijdelijke conflicten tussen de cineast en de producenten van de dvd. Maar uiteindelijk is hij er nu toch.

Er zitten kleine scheurtjes, en die geven licht

In Wat is de wat schrijft Dave Eggers de 'fictionele autobiografie' van Valentino Achak Deng. Die overleefde de gruwelijke burgeroorlog die Soedan tussen 1983 en 2005 teisterde. Zijn jeugd was een langgerekte vluchtpoging: eerst naar veiliger oorden in zijn eigen land, dan naar de vluchtelingenkampen in Ethiopië en Kenia en uiteindelijk naar de Verenigde Staten, waar zijn leven wel comfortabeler maar niet vanzelfsprekender werd. De manier waarop het verhaal van Valentino verteld wordt, levert een document op dat elk vleugje cynisme in de kiem smoort: Eggers zet ons immers met de rug tegen de muur, en dat doet pijn.

 

Leve de perssteun!

Jan Blommaert is een intellectueel en dat mag iedereen weten. In zijn nieuwste boek De crisis van de democratie actualiseert hij een aantal inzichten die hij eerder al met verve uitwerkte. Hij richt zijn pijlen meer dan ooit op de media. Die hebben van feiten, duiding en kritiek louter koopwaar gemaakt. 'De nood is hoog, de redding niet meteen nabij', verzucht hij. Karl van den Broeck, hoofdredacteur van Knack, las het boek en doet een constructief voorstel.

 

Hokus pokus frats

Soms stoot je op van die voorstellingen die al de rest in theaterland in een ander daglicht zetten. Glanzen van Lampe en De Koe werd er zo een, een paar speelbeurten na de mislukte première. Tegenover economische wetmatigheden verdedigen Claudia Schiffer en David Copperfield met veel plezier terug meer metafysica in theater. En werkelijk: een plus een maakt hier drie.

 

'The assasination of Jesse James by the coward Robert Ford'

De eerste Amerikaanse langspeelfilm, The Great Train Robbery uit 1903, was een western. In de daaropvolgende eeuw is het Amerikaanse oergenre verschillende keren dood en begraven verklaard, maar het herrees telkens uit zijn as. Zo werd het steeds meer gelaagd en slopen er rijkere karaktertekeningen en complexere moraalfilosofische vragen in. The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford is het meest recente voorbeeld, en meteen een meer dan geslaagde illustratie van de mogelijkheden die de western nog te bieden heeft.

 

Weg van Mekka

Een jaar na de aanslagen op de WTC-torens in New York verscheen in Frankrijk het boek La maladie de l'islam (2002), dat zopas vertaald werd als De ziekte van de islam (2007). Wie op de titel afgaat, en de (oorspronkelijke) context van de publicatie in rekening brengt, vermoedt een islamofoob en racistisch boek, maar niets is minder waar.

 

Schrijven naar levend model?

Theaterauteur Filip Vanluchene is na een rustperiode van twee jaar helemaal terug, met meteen twee nieuwe teksten. Andere teksten. City Trip en Picasso. Striptease van een genie zijn enthousiaster patchwork dan ooit. Maar wat vermogen ze met hun vaste Vlaamse voet in de global village van vandaag?

 

De Rode Ridder

'De zon lag rood en nog jong in het oosten, zuidwaarts doomde het lage vette polderland, in het westen vloeide de stroom, met aan de overzijde het geweldig grote Dagonwoud, dat het laagland in tweeën snijdt.' Zo begint het eerste boek over Vlaanderens bekendste ridder, de Rode Ridder.

Pat Donnez als allrounder

In het kader van zijn comeback volgde netwerkman Pat Donnez geruime tijd onder cover. Het leverde een intrigante reportage op over het nachtelijke bestaan van deze frisse poëet. 'Al sla ik jou dood, jij zult niet onthouden/hoe mijn winden klonken.' Terecht verwoord.

 

Het spel van Boon en het belang van Ludo

Februari 2008.
In Antwerpen ontstond het afgelopen weekend beroering omdat het Antwerpse provinciebestuur de voor deze zomer geplande tentoonstelling van Louis Paul Boons 'fenomenale feminateek' in het Fotomuseum geannuleerd heeft. De afgelasting van de tentoonstelling gebeurde op voorspraak van gedeputeerde Ludo Helsen, die 'het artistieke gehalte van de collectie te laag' vindt. 'Vaak zijn de foto's maar wat krantenknipsels of zo. Ik heb thuis nog een verzameling plaatjes van sjotters en wielrenners en die toon ik ook niet in het Fotomuseum', zei hij.