Het Darwinjaar 2009 zat blijkbaar zo overvol met vieringen dat het maar meteen doorliep in het nieuwe jaar. Eind januari kwam de Britse film Creation uit met als ondertitel The True Story of Charles Darwin. Als film is het niet meer dan een ongeïnspireerd en erg saai kostuumdrama. Maar net in al zijn voorspelbaarheid biedt het als afsluiter van het feestjaar een interessante blik op de wijze waarop een wetenschapper als Darwin doorleeft in onze culturele verbeelding.
Het moet zowat het mooiste zijn dat je te zien kunt krijgen als het gaat om Amerikaanse muziek uit de twintigste eeuw: Johnny Cash en Louis Armstrong die in 1970 samen 'Blue Yodel #9' spelen, een nummer van Jimmie Rodgers, 'the father of country music'. Armstrong is op dat moment al zeventig jaar oud en zal tien maanden later sterven. Zijn dokters hadden hem geadviseerd geen trompet meer te spelen, maar zoiets vraag je uiteraard niet van een muzikant. Het allermooiste zijn echter de momenten waarop Armstrong de trompet even stilhoudt en Cash volgt wanneer die Rodgers' karakteristieke jodel inzet. Wat hij dan doet kun je misschien bezwaarlijk zingen noemen, maar het is wel van de meest zuivere en ontroerende muzikaliteit.
Als ik naar het theater ga wil ik me vooral op mijn eiland kunnen terugtrekken. Voor mij geen gedoe met het publiek dat zonodig rechtstreeks bij het stuk betrokken moet worden. Hou de podiumcodes maar in stand, die maken net veel mogelijk - het is maar bij gratie van een aantal afspraken tussen makers en publiek dat er voor even een alternatieve wereld opgetrokken kan worden. En het is die wereld die ik graag opzoek.
Popmuziek heeft de eigenschap om zich op een eigenaardige manier in je hoofd en lichaam te nestelen. Het hoeven zeker niet altijd de kwalitatief beste nummers of albums te zijn die zich onherroepelijk aan iemand blijven opdringen. Maar bij sommige begenadigde artiesten lijkt er toch nog iets meer aan de hand. Zij slagen erin om hun muziek al bij voorbaat een soort verdoken nostalgie mee te geven. Paul Simon heeft anno 2007 misschien een eerder stoffig imago, maar hij is hier de onovertroffen meester in.
Ik weet niet of u al vertrouwd bent met het fenomeen Johan Sanctorum. Ik ben nog maar net dertig, dus voor mij dook hij een paar jaar geleden op uit het niets. Volgens zijn website moet hij in de jaren 1980 een berucht tijdschrift hebben uitgegeven. Hij is cultuurfilosoof, en sinds een jaar of twee publiceert hij kritische teksten die in allerhande Vlaamse kranten en tijdschriften verschijnen (netjes gebundeld op www.visionair-belgie.be).
Afgelopen lente ging de documentaire Technocalyps van regisseur Frank Theys in première. Daarin worden een aantal toekomstscenario's uitgetekend die zo uit sciencefictionliteratuur geplukt lijken te zijn - maar die door de protagonisten als een nuchtere versie van onze huidige kennis worden gepresenteerd. De ambitieuze documentaire wil op die manier tonen wat de impact zal zijn van wetenschappelijke en technologische ontwikkelingen op hoe we ons menszijn kunnen begrijpen. Maar het blijkt vooral interessant om na te gaan wat ze daarbij niet toont.
Op zaterdag 11 september 2004 werd de luchthaven van Zaventem opgeschrikt door een bomalarm. Uiteindelijk bleek het om een jaloerse echtgenoot te gaan. De man kon het niet verkroppen dat zijn vrouw een dag eerder dan hij naar de Canarische eilanden vertrok en belde de luchthaven met de mededeling dat hij een bom in haar bagage verstopt had.
De afgelopen jaren heb ik weinig boeken gelezen die mij zo raakten als Disgrace van J.M. Coetzee. Een aantal redenen daarvoor zijn makkelijk aan te halen: Coetzees uitgepuurde maar toch elegante schrijfstijl, de fascinerende personages, de setting in Zuid-Afrika na de apartheid. Ook na een tweede lezing blijft er echter iets waar ik moeilijk de vinger op kon leggen, maar dat te maken heeft met de sfeer die het boek uitademt. Die sfeer is nauw verbonden met de ethische dimensie van het boek, maar de specifieke aard daarvan blijft ongrijpbaar.
Voor de vijfde kontro:verso vroegen we Klaas Tindemans, docent aan het RITS (EhB), en redactielid Maarten Van Dyck, die zich dagelijks professioneel op het hobbelige terrein van de wetenschapsfilosofie begeeft, een reflectie te schrijven over het doctoraat in de kunsten. Dit maal dus geen botsende stemmen, maar klinkenede meningen. Eerder wordt dit een denkend aftasten van een nieuwe problematiek die binnenkort aan de orde zal zijn. De kontro:verso-rubriek is er immers niet (altijd) om elkanders ruiten in te gooien, maar brengt relevante en interessante hangijzers in kaart. Rekto:verso hoopt op die manier een bijdrage te leveren tot discussies die de disciplinaire grenzen ver overschrijden.
Over de laatste Belgische passage van Bob Dylan waren de meningen niet lichtjes verdeeld. De recensent van De Morgen had het over versteende paardenkeutels, in De Standaard heette het dat Dylan een verpletterende indruk nagelaten had. Maarten Van Dyck en Jan van Reusel gaan op zoek naar de manier om over het icoon Bob Dylan te oordelen. Ondertussen schetsen ze zijn verleden.
In elk nummer werpt rekto:verso zich in de kontro:verso-rubriek op een heet cultureel hangijzer. Twee tegenstrijdige, ongezouten meningen worden broederlijk naast elkaar geplaatst. Als het niet klinkt, dan moet het maar botsen. In dit eerste nummer vliegen redactieleden Tom Rummens en Maarten Van Dyck elkaar met plezier in de haren.