Het Antwerpse Museum van Hedendaagse Kunst (M HKA) bracht het eerste grote overzicht in België van het beeldende werk van de ‘Franse dichter, toneelschrijver, kunstenaar en denker’ Robert Filliou. Maar hoe presenteer je in een museum een oeuvre dat zich altijd juist heel kritisch verhouden heeft tot de eigenheden van de kunstenaar, het kunstwerk en het museum zelf?
In het begin van de vorige eeuw was de blik van de westerse kunstenaar onwillekeurig voorwaarts gericht. Zelfs abstracte schilderkunst moest bijdragen tot de algemene vooruitgang, tot de vormgeving van een nieuwe wereld. De Brusselse Bozar en het Gentse Museum voor Schone Kunsten bevestigen én nuanceren dat hoge streven van de avant-garde met hun tentoonstellingen rond Theo van Doesburg en Marthe Donas.
In het begin van de vorige eeuw was de blik van de westerse kunstenaar onwillekeurig voorwaarts gericht. Zelfs abstracte schilderkunst moest bijdragen tot de algemene vooruitgang, tot de vormgeving van een nieuwe wereld. De Brusselse Bozar en het Gentse Museum voor Schone Kunsten bevestigen én nuanceren dat hoge streven van de avant-garde met hun tentoonstellingen rond Theo van Doesburg en Marthe Donas.
Het Gentse S.M.A.K. brengt met de retrospectieve Schwind Foundation een overzicht van de praktijk van Jean Schwind: een tegendraadse figuur die zich aan het begin van de jaren 1970 met een reeks artistieke ‘toe-eigeningen’ in de marge begaf en die het artistieke systeem van binnenuit wilde ontmantelen. Deze auteur van anti-kunst blijkt vandaag echter zelf één van de schakels in de Belgische kunst. Of hoe de beeldenstormer zelf tot kunstenaar verwerd.
Met TRACK in Gent, Manifesta 9 in Limburg en Beaufort04 aan de kust trekt de kunst in de zomer van 2012 de wereld in. Een goedkoop poëtisch beeld dat je letterlijk mag nemen, want nooit eerder legde kunst zo nadrukkelijk beslag op de Belgische openbare ruimte. Wat kan kunst in situ nog betekenen na meer dan dertig jaar experimenteren?
Sinds Michel Draguet begin 2011 de sluiting van het departement Moderne Kunst van zijn Brusselse KMSKB aankondigde, wordt het culturele discours in de hoofdstad beheerst door een levendig museumdebat. Het terechte ongenoegen werkt niet het minst door op het politieke niveau, waar plannen voor de oprichting van een nieuw Brussels museum voor moderne en hedendaagse kunst steeds duidelijker vorm krijgen. Maar bij alle partijen, waaronder ook de niet-politieke actiegroep museumzondermuseum, wordt de agenda steeds onduidelijker. Wat heeft de geschiedenis ons geleerd?
Na de commotie rond het bedreigde voortbestaan van kunstenhal Wiels, breken opnieuw donkere tijden aan voor de hedendaagse kunst in Brussel. Want hoewel de politiek zich heeft vastgebeten in het debat rond de oprichting van een nieuw museum voor moderne en hedendaagse kunst in de hoofdstad, lijkt het museale veld met een kater te zullen achterblijven.
In het januarinummer van De Witte Raaf vraagt professor Hans De Wolf aandacht voor de lamentabele toestand van de Belgische archieven voor hedendaagse kunst. Van maart tot juni brengen de Brusselse Koninklijke Musea voor Schone Kunsten met de tentoonstelling Walter Leblanc een ode aan een van de leden van G 58, de kunstenaarsgroep die – zoals de overlevering het wil – de internationalisering van het Antwerpse avant-gardemilieu wist te bewerkstelligen. Twee schijnbaar losstaande feiten, die zich samengebundeld uitstekend lenen voor een interessante voetnoot bij de geschiedschrijving van de Belgische kunst.
Jubilea lenen zich uitstekend tot die o zo gesmaakte carrièreoverzichten. De gelukzalige roes die ze teweegbrengen heeft echter vaak een afstompend effect op de kritische geest en verblindt het publiek. Blijf daarom te midden van alle feestgedruis op uw hoede voor misleidend enthousiasme, en sta open voor de andere kant van het verhaal. Het is een raad die u dit jaar van pas zal komen bij een bezoek aan Parijs, waar het verzamelde kunstinstitutionele geweld met meer dan gewone aandacht de vijftigste verjaardag viert van de oprichting van les nouveaux réalistes. Hoera voor de bende van Pierre Restany! Of toch niet?
Met 4x Mu.ZEE sluit het in zeker opzicht nieuwe Kunstmuseum aan Zee, beter gekend als Mu.ZEE, haar eerste werkingsjaar af. Een bundeling van vier paralleltentoonstellingen die de eerste verjaardag van het Oostendse museum de nodige luister moeten bijzetten. Historische momenten impliceren nu eenmaal historische daden. Maar bovenal bieden deze momenten gelegenheid tot reflectie en bezinning.
Samenwerking en synergie. Twee begrippen die even onderhuids als prominent deel uitmaken van minister Schauvlieges beleidsstrategie en waar ook de Vlaamse musea niet aan lijken te ontkomen. Wordt een ‘Collectie Vlaanderen’ de oplossing voor het probleem van ontoereikende aankoopbudgetten? De publicatie Met nieuwsgierige blik laat de museumsector zelf aan het woord.