Erwin Jans

Vlaamse Golf 2.0: brede instellingen?

Wouter Hillaerts State of the Union, uitgesproken tijdens het Theaterfestival 2016, veroorzaakte begin september behoorlijk wat deining in het Vlaamse theater. Zelden ging een theaterseizoen zo geagiteerd uit de startblokken. De heftigheid van de discussie laat vermoeden dat een gevoelige snaar werd geraakt. Maar welke precies? Nu de storm wat is gaan liggen, kan de polemiek en de retoriek achterwege blijven. Het is niet de bedoeling om hier een reconstructie te maken van de discussie, maar om wat meer greep te krijgen op de termen waarmee ze wordt gevoerd. 

 

De kunst van het inter-esse en de hypokritiek

De voorbije decennia is de Rotterdamse filosoof Henk Oosterling actief geweest op verschillende onderzoeksterreinen: het onderwijs, de differentiefilosofie, de kunstanalyse (o.a. het theater), de locale effecten van globalisering en digitalisering, de multiculturele samenleving, de stedelijke openbaarheid, de ecologie en last but not least het kendo-zwaardvechten (Oosterling was Nederlands kampioen in deze discipline in 1983!). Het voortdurend heen en weer bewegen tussen deze uiteenlopende terreinen heeft Oosterling filosofisch geconceptualiseerd als 'inter-esse': belangstelling als een vorm van 'tussen-zijn'.

Samson en Freud

Geen leek die er zijn geld op durfde inzetten, maar ook opera heeft de eenentwintigste eeuw gehaald. Hoe staat dit medium er nu voor? We bundelen twee teksten die opera bekijken door een aparte bril. Erwin Jans toetst de nieuwe politieke lijn van de Vlaamse Opera, bij uitstek te zien in Samson et Dalila, aan de Midden-Oostenbeschouwingen van Daniel Sibony. Evelyne Coussens trok naar drie verschillende opvoeringen met theatermaker Benjamin Van Tourhout, net als zij een verdoken operaliefhebber, en laat hem een boom opzetten over regie in opera. Laat het klassieke muziektheater zich wel actualiseren?

 

Het publiek en het publieke

In memoriam: Ritsaert ten Cate (1938-2008), ontwerper van publieke ruimtes

Hoe kan kunst nog politiek zijn? Terwijl het theater van de jaren 1970 expliciet de politieke discussie aanwakkerde, lijkt de kunstpraktijk vandaag moeilijker en moeilijker in staat te zijn een rol in de publieke ruimte in te nemen. Dissensus wordt daarbij angstvallig gemeden. Toch vormt die de essentie van de publieke ruimte, zo betoogt de Belgische politicologe Chantal Mouffe in haar recent vertaalde boek Over het politieke. En ook al doet ze in dat boek geen uitspraken over kunst, toch levert Mouffe een aantal mogelijke denkpistes, voor kunstenaars, beleidsmakers en al wie met de rol van kunst in de samenleving begaan is.