'Wielerjaar 2009' tussen revue, egotrip en eerbetoon

Mijn moeder, voor wie de woorden Lucien Van Impe, paplepel en koers letterlijk bij elkaar hoorden, zorgde er als fanatieke Merckx-supporter voor dat ik de wielrennerij met enige belangstelling volg.

Bij mijn weten is er op de hele aardbol geen land waar een wielerjournalist drie maanden lang uitverkochte culturele centra kan afdweilen met een 'theatervoorstelling' gebaseerd op het wielerjaaroverzicht. In België, afdeling Vlahahaanderen, kan dat dus wel. Met het Wielerjaar 2009 gaan journalist Karl Vannieuwkerke en het orkest Les Supappes (voor de Nederlanders en taalgezuiverden onder ons: een soupape is het ventieltje waarmee je de luchtdruk in een fietsband regelt) ondertussen voor het vierde jaar op een rij de hort op. Vannieuwwerke weet als hardwerkende, bloggende en twitterende middenstander duidelijk van aanpakken. Naast zijn werk als VRT-sportjournalist levert hij, al dan niet op vraag, geschreven en theatrale jaaroverzichten, wielerboeken, columns en het Diksmuidse 'natour Broker criterium' (bestaat er overigens ter hoogte van de Reyerslaan een deontologische code voor mercantiele journalisten in dienstverband?).

Vannieuwwerke weet als hardwerkende, bloggende en twitterende middenstander duidelijk van aanpakken

In een poepsimpel en efficiënt uitgelicht decor met orkest, videoscherm, witte aankomstlijn, nadarhekken, plooistoel en frigobox en GOD in witte supportersletters op de podiumvloer voltrekt Karl Vannieuwkerke zijn wielerhoogmis. In een losse conferencestijl draagt een doordachte verhaallijn het wielerjaaroverzicht op aan Frank Vandenbroucke, de overleden gevallen wielergod, griezelig aanwezig door toedoen van de stemmenimitator Jonathan Bockstael. Wielerjaar 2009 zoomt in op de hoogtepunten, met vooral aandacht voor de voorjaarsklassiekers, de terugkeer van Armstrong in het peloton, de Tour & het kinderachtige gedoe tussen Astana en Sporza, wereldkampioen Cadel Evans, de volle wasdom van Philippe Gilbert en coke & Boonen. Ook de broedgronden van het wielrennen verliest Vannnieuwkerke niet uit het oog: de kermiskoersen zouden niet meer bestaan zonder de tijd en goesting van duizenden vrijwilligers die langs de parcours kruispunten bewaken in ruil voor een sandwich, een pint en eeuwigdurende antipathie van automobilisten die zich in hun vaart gefnuikt weten door zo'n schlemiel met een bordje. Die voor altijd anonieme signaalgever smokkelt Vannieuwkerke op een slimme wijze, als discrete rode draad, de voorstelling binnen.

Zwijgen is goud

Op het scherm spelen de vele beeldfragmenten, een twitterende Lance Armstrong en de 'Facebook­pagina' van Vannieuwkerke in welgekozen volgorde voluit hun rol. Vaak behoren de beeldfragmenten tot de sterkste die er van op en naast motoren in het peloton gedraaid zijn.

Doorheen de aha-erlebnis van de beelden en het subtiel door Les Supappes gemasseerde collectieve muziekgeheugen houdt dit jaaroverzicht het midden tussen een vrolijke revue over, een eerbetoon aan en een behaagzieke egotrip, vol liefde, voor het velooken. Daarenboven weet Vannieuwkerke precies wanneer hij of het kwartet onder leiding van multi-instrumentalist Marc Deboeck, er beter het zwijgen toe doen en Het Beeld laten spreken. Overigens: tijdens zo'n fragment vraagt een mens zich af of deze VRT-journalist evenveel moet dokken voor het gebruik van de vele beeldfragmenten uit de Sporza-wielerverslaggeving als modale burgers die VRT-materiaal willen gebruiken.

Linke combines in het miljoenencircus van het peloton weert van Nieuwkerke uit het parcours van Wielerjaar 2009. Daar heeft hij andere kanalen voor dan deze theaterproductie. Dat bevordert de luchthartige toegankelijkheid voor het publiek dat, afgaande op het gegniffel en gemompel van herkenning, duidelijk zijn coureurs en de capriolen van Het Peloton kent.

Inhoud?

Wielerjaar 2009 is echter geen koninginnenrit over de hele lijn. De tussenkomsten van Jonathan Bockstael getuigen van jus in de benen als het om verdienstelijke tot puntgave stemmenimitatie gaat, maar wat hij dan in de mond van de Marc Couckes en Tom Boonens legt, hoort eerder tot de mongolenwaaier van het komische genre.

Inhoudelijk mag de ploeg rond Karl Vannieuwkerke daar toch de streep veel verder leggen. En jammer genoeg zijn in onze culturele centra de opvoeringsomstandigheden zelden aan dit soort voorstellingen aangepast. Dit Wielerjaar 2009 snakt naar een vlakke vloer met publiekstribune. Des te jammer is het dus dat de architecten van al die culturele centra die Karl Vannieuwkerke & Les Supappes geboekt hebben, blijkbaar een aperte voorliefde hebben voor 'uitzicht op neusharen van de artiesten'… Nog een geluk dat Vannieuwkerke geen Sharonneke Stone ambieert.